μικροβιολογία

μικροβιολογία
Η επιστήμη που μελετά τους βιολογικούς και ανοσοβιολογικούς χαρακτήρες των βακτηριδίων. Η ύπαρξη πολύ μικρών οργανισμών, ικανών να προκαλέσουν και να μεταδώσουν λοιμώδη νοσήματα στον άνθρωπο, στα ζώα και στα φυτά, άρχισε να απασχολεί τον 16o αιώνα τον Τζιρόλαμο Φρακαστόρο και για πρώτη φορά παρατηρήθηκαν τα μικρόβια στο μικροσκόπιο, προς τα τέλη του 17ου αι. από τον Ρόμπερτ Χουκ, παρότι από πολλούς το επίτευγμα αυτό αποδίδεται στον Ολλανδό Άντονι βαν Λέβενχουκ. Μεμονωμένες παρατηρήσεις επί των μικροβίων και άλλων μικροοργανισμών έγιναν το πρώτο μισό του 19ου αι. από διάφορους φυσιοδίφες, η τιμή όμως της συστηματικής μελέτης των μικροβίων ανήκει στον Λουί Παστέρ (1822 - 1895), ο οποίος έφερε τη μικροβιολογία στο ύψος επιστήμης πρωτεύουσας σημασίας, τόσο από θεωρητική όσο και πρακτική άποψη, εξαιτίας της χρησιμότητας και των πολλαπλών εφαρμογών της. Ο Γάλλος χημικός επανέλαβε τα πειράματα που είχε κάνει τον προηγούμενο αιώνα ο Σπαλαντσάνι και απέδειξε ότι η ζύμωση και η σήψη είναι έργο ζώντων οργανισμών πολύ μικρών διαστάσεων. Ο Παστέρ και οι μαθητές του προσδιόρισαν τη βασική διαδικασία για τη μελέτη των μικροβίων: καλλιέργεια σε κατάλληλο υπόστρωμα (ζωμοί), αποστείρωση (κλίβανος και φούρνος του Παστέρ) και σύστημα παρεμπόδισης της εισόδου των μικροβίων του αέρα στα δοχεία καλλιέργειας (πώματα από βαμβάκι). Ο Παστέρ, με μια ικανότητα σύνθεσης πραγματικά ιδιοφυή, κατανόησε τη σημασία των μικροβίων στην ιατρική και στη γεωργία. Σε λίγα χρόνια, μεταξύ των άλλων, ανακάλυψε και μελέτησε τα βακτηρίδια του άνθρακα, της δέσμευσης του αζώτου και εκείνα που μετατρέπουν το κρασί σε ξίδι. Κατόρθωσε ακόμα να εμβολιάσει ζώα κατά του άνθρακα και τον άνθρωπο κατά της λύσσας. Οι ανακαλύψεις του Παστέρ είχαν μεγάλη απήχηση σε ολόκληρο τον πολιτισμένο κόσμο και μεταξύ του 1860 και του 1890, η μικροβιολογία αναπτύχτηκε ταχύτατα χάρη και σ’ έναν άλλο μεγάλο επιστήμονα, τον Γερμανό Ρόμπερτ Κοχ (1843 - 1910). Στον Κωχ και στη σχολή του οφείλονται σπουδαιότατες ανακαλύψεις στον χώρο της φυματίωσης, της χολέρας, της διφθερίτιδας, καθώς και πολυάριθμες τελειοποιήσεις στην τεχνική της μικροβιολογίας, όπως η χρώση του με μικροσκοπική εξέταση υλικού και η καλλιέργεια επί ειδικών εκλεκτών θρεπτικών υλικών με ζελατίνη και αγάρ - αγάρ. Σε μερικούς μαθητές του Κοχ, μεταξύ των οποίων ο Μπέρινγκ και ο Μέτσνικοφ, ανήκει η τιμή της χρησιμοποίησης ορών ανοσίας στον αγώνα κατά των λοιμωδών νοσημάτων. Στον Άγγλο χειρουργό Τζόζεφ Λίστερ (1827 - 1912) οφείλεται η αναγνώριση των μικροβίων της ατμόσφαιρας που προκαλούν τις μολύνσεις των τραυμάτων και η εισαγωγή των συστημάτων ασήπτου χειρουργικής: αποστείρωση των χειρουργικών εργαλείων, χρησιμοποίηση απολυμαντικών, κ.ά. Η πρόοδος της μικροβιολογίας υπήρξε τόσο γοργή, ώστε στο τέλος του περασμένου αιώνα διακρίνονταν ήδη εκτός της γενικής μικροβιολογίας πλήθος ειδικοτήτων που αντιστοιχούν στους κλάδους της έρευνας. Η ιατρική μικροβιολογία με τις μικροβιολογικές εργαστηριακές εξετάσεις, τους ορούς, τα εμβόλια, τα απολυμαντικά, τα αντιβιοτικά, έδωσε στην ιατρική και στην υγιεινή τεράστια βοήθεια για την απομάκρυνση του κινδύνου των επιδημιών και των μολύνσεων, τη μείωση της παιδικής θνησιμότητας και την αποτελεσματική αντιμετώπιση των μικροβιακών νοσημάτων. Η κτηνιατρική μικροβιολογία με τα ίδια μέσα της ιατρικής μικροβιολογίας, βελτίωσε την υγεία των ζώων και έτσι αυξήθηκε η απόδοση και μειώθηκαν οι κίνδυνοι των κτηνοτρόφων. Η γεωργική μικροβιολογία, με την ανακάλυψη των βακτηριδίων που δεσμεύουν το άζωτο στις ρίζες των ψυχανθών και τη μελέτη των άλλων μικροβιακών φαινομένων που συμβαίνουν στο έδαφος, εισήγαγε την αμειψισπορά και την ορθολογιστική χρησιμοποίηση των λιπασμάτων, προκαλώντας σημαντική αύξηση στην παραγωγή. Η βιομηχανική μικροβιολογία ασχολείται με τη διατήρηση των τροφών, τη βιομηχανική παραγωγή πολλών οργανικών ουσιών (οξικό οξύ, γαλακτικό οξύ, ακετόνη), την τυροκομική και την παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων. Εκτός απ’ αυτά, είναι αισθητή η επίδραση της μικροβιολογίας σε πολλούς κλάδους της βιολογίας, όπως επίσης στη γεωλογία, την οποία βοηθάει για να ολοκληρώσει θεωρίες επί του σχηματισμού ειδικών προσχώσεων στην τεχνική αναζήτησης πετρελαίου. Ιδιαίτερη βοήθεια προσφέρει επίσης η μικροβιολογία στις μελέτες του μεταβολισμού και της γενετικής των εμβίων όντων.
* * *
η
1. βιολ. κλάδος τής βιολογίας με αντικείμενο την αναγνώριση και ταξινόμηση τών μικροοργανισμών, καθώς και τη μελέτη τής δομής και τής λειτουργίας τους
2. φρ. «μικροβιολογία τού εδάφους»
(εδαφολ.) η μελέτη τών μικροοργανισμών τού εδάφους.
[ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. γαλλ. microbiologie. Η λ. μαρτυρείται από το 1886 στην εφημερίδα Ακρόπολις].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Look at other dictionaries:

  • μικροβιολογία — η κλάδος της βιολογίας που ασχολείται με την έρευνα και τη μελέτη των μικροβίων, η βακτηριολογία …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • βιολογία — Επιστήμη που ερευνά τους γενικούς νόμους που διέπουν τη ζωή. Ο όρος χρησιμοποιείται άλλοτε με την έννοια της επιστήμης που ερευνά τις σχέσεις μεταξύ των ζωντανών οργανισμών και του περιβάλλοντός τους και άλλοτε με την έννοια της επιστήμης που… …   Dictionary of Greek

  • -λογία — (AM λογία) β συνθετικό αφηρημένων θηλυκών ονομάτων που σχηματίστηκαν από ονόματα σε λόγος ή από ρ. σε λογώ και ανάγονται στο ρ. λέγω είτε με τη σημασία τού «μιλώ», άρα και τού «ασχολούμαι με κάτι» (πρβλ. αερολογία, ευφυολογία, φιλολογία), είτε με …   Dictionary of Greek

  • αερόκοκκος — ο (Aerococcus) (Μικροβιολογία) ομάδα Gram θετικών βακτηριοκόκκων, που βρίσκονται συνήθως στον αέρα και στη σκόνη κατοικημένων χώρων …   Dictionary of Greek

  • αποστείρωση — Διαδικασία που απαλλάσσει ένα άτομο ή ένα αντικείμενο από όλους τους ζωντανούς οργανισμούς. Η α. χρησιμοποιείται κυρίως στη μικροβιολογία, την ιατρική, τη φαρμακευτική και στις βιομηχανίες τροφίμων για την καταστροφή των μικροοργανισμών. Με την α …   Dictionary of Greek

  • βακτηριολογία — Η επιστήμη που στην αυστηρή της έννοια σημαίνει τη μελέτη των βακτηρίων. Συνήθως όμως, με τον όρο β. υπονοείται και η μελέτη όλων των μικροβιακών οργανισμών, δηλαδή συνώνυμη με τη μικροβιολογία. * * * η κλάδος της μικροβιολογίας που ασχολείται… …   Dictionary of Greek

  • εωσίνη — Βιολογική χρωστική ουσία, η οποία χρησιμοποιείται κυρίως στη μικροβιολογία. Παρασκευάζεται με βρωμίωση της φλουοροσκεΐνης. Τα άλατά της με νάτριο (Na) χρησιμοποιούνται ως βαφές μάλλινων και μεταξωτών υφασμάτων. * * * και ηωσίνη και εοζίνη, η… …   Dictionary of Greek

  • κάψα — Όρος που χρησιμοποιείται σε διάφορες επιστήμες και έχει την έννοια της θήκης, του στερεού περιβλήματος. (Ανατ.) Ονομασία που αποδίδεται σε διάφορα περιβλήματα του οργανισμού, όπως των νεφρών, της καρωτίδας, της αμυγδαλής, των αρθρώσεων κ.ά.… …   Dictionary of Greek

  • μικροβιολογικός — ή, ό 1. αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στη μικροβιολογία («μικροβιολογική εξέταση») 2. φρ. α) «μικροβιολογική δοκιμασία» βιολ. η χρήση συγκεκριμένων μικροοργανισμών για τον καθορισμό τής ποσότητας ή τής περιεκτικότητας ουσιών, όπως τών βιταμινών,… …   Dictionary of Greek

  • παρασιτολογία — Η επιστήμη που μελετά τα παράσιτα του ανθρώπου, των ζώων και των φυτών, όπως επίσης και τα κατάλληλα μέτρα για την καταστροφή τους και την αποφυγή των νοσημάτων που προκαλούν. Η π. μελετά τα παράσιτα από άποψη ταξινόμησής τους στο ζωικό βασίλειο …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”